Tο Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών (Ιδρύθηκε «Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών»), ιδρύθηκε το 1956 και αποτέλεσε την πρώτη θεσμοθετημένη προσπάθεια ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα σε εποχές κατά τις οποίες κυρίαρχη ψυχιατρική πρακτική ήταν ο ασυλικός εγκλεισμός. Εισήγαγε και εφάρμοσε το πνεύμα της Κοινωνικής Ψυχιατρικής στην δημόσια περίθαλψη (χαρακτηριστικά της Αγγλοσαξονικής και Γαλλικής μεταρρύθμισης) οργανώνοντας προοδευτικά εξωνοσοκομειακούς τομείς ψυχικής υγιεινής για την πρόληψη και θεραπεία ψυχικών διαταραχών σε παιδιά και ενήλικες στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά, Πάτρα. Πραγμάτωσε και διέδωσε ιδέες για την ψυχική υγεία και τον ψυχικά άρρωστο που σήμερα αποτελούν κοινή συνείδηση στον τόπο μας. Στηρίχθηκε σε άρτια εκπαιδευμένους και καταξιωμένους συνεργάτες.

Στόχοι ήταν:

• H άρση της απομόνωσης και του αποκλεισμού των ψυχικά ασθενών.
• Η δημιουργία πρότυπων υπηρεσιών πρόληψης και θεραπείας, ο υποδειγματικός χαρακτήρας των οποίων να χρησιμεύσει ως πρότυπο και ως πλαίσιο εκπαίδευσης στελεχών ψυχικής υγείας.
• Η θεσμοθέτηση της μέριμνας για την κοινωνική και επαγγελματική αποκατάσταση των ψυχικά πασχόντων.
• Η διάδοση των αρχών της ψυχικής υγιεινής στη χώρα.
• Η ανάπτυξη της έρευνας και της συνεργασίας με διεθνείς οργανισμούς για την προώθηση κοινών επιστημονικών και κοινωνικών σκοπών.

Για την πραγμάτωση των σκοπών του το Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών οργάνωσε δίκτυο υπηρεσιών με προληπτική και θεραπευτική λειτουργία καθώς και μία πολυδιάστατη εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα.

Στις ιστορικά, καινοτόμες δραστηριότητές του περιλαμβάνονται:

• Η ανάπτυξη δικτύου Ιατροπαιδαγωγικών Υπηρεσιών αρχής γενομένης από την Ιατροπαιδαγωγική Υπηρεσία των Αθηνών, στην οδό Νοταρά 58, το 1956, κατόπιν δωρεάς του Ε. Νομικού.
• Η συγκρότηση και λειτουργία για πρώτη φορά σε Δημόσιο φορέα, της ψυχιατρικής ομάδας αποτελούμενης από μέλη διαφόρων ειδικοτήτων για την πολυδιάστατη κατανόηση και αντιμετώπιση των ψυχικών προβλημάτων. Τα πρώτα μέλη αυτής της ιδρυτικής ομάδας ήταν:
  •   Άννα Ποταμιάνου, ψυχολόγος/ψυχαναλύτρια, εμπνεύστρια και ψυχή του Κ.Ψ.Υ.
  •   Ανδρέας Καλούτσης, Παιδοψυχίατρος
  •   Γιώργος Φιλιππόπουλος, Ψυχίατρος, μετέπειτα Εντεταλμένος Υφηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών
  •   Ασπασία Ταβλαρίδου, Κοινωνική Λειτουργός
  • Η καθιέρωση της συνεχιζόμενης θεραπείας, μια σημαντική καινοτομία στην τότε ψυχιατρική πρακτική.
  • Η μετατροπή των Σταθμών Πρώτων Κοινωνικών Βοηθειών στην Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Πάτρα σε Ψυχιατρικά Συμβουλευτικά τμήματα ανοικτά στην κοινότητα (1961).
• Η καθιέρωση των πρώτων Μονάδων Ημερήσιας Περίθαλψης στην Ελλάδα (από το 1971).
• Η οργάνωση για πρώτη φορά στην Ελλάδα Υπηρεσίας Επαγγελματικού Προσανατολισμού νέων (1958-1968)
• Η λειτουργία του Στουπαθείου, πρότυπου ειδικού σχολείου για ασκήσιμα καθυστερημένα παιδιά 6-14 ετών (1964) το οποίο οργανώθηκε από πρωτοπόρους παιδαγωγούς (Κ. Καλαντζής, ζεύγος Δρόσου).
• Η ανάπτυξη προεπαγγελματικού κύκλου για νοητικά καθυστερημένους εφήβους 15-18 ετών.
• Η ίδρυση της πρώτης Μονάδας για την θεραπευτική αντιμετώπιση των αυτιστικών παιδιών και εφήβων (1974).
• Η δημιουργία Ειδικής Ψυχοθεραπευτικής Μονάδας (1975) για παιδιά, εφήβους και ενήλικες.
• Η λειτουργία Υπηρεσίας Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων (από την δεκαετία του '60) με στόχο τη διάδοση γνώσεων σχετικών με θέματα ψυχικής υγείας και την εκπαίδευση στελεχών ψυχικής υγείας. Οργανώνει συνέδρια, σεμινάρια, διαλέξεις, εποπτείες για το προσωπικό του Κ.Ψ.Υ., το προσωπικό άλλων φορέων, για ομάδες ειδικών, για ομάδες γονέων, φοιτητών, εθελοντών κτλ. Προς χάριν της ιστορικής μνήμης αξίζει να αναφερθεί η σταθερή συνεργασία του Κ.Ψ.Υ. με τους Γάλλους καθηγητές Παιδοψυχιατρικής, ψυχαναλυτές και πρωτεργάτες της Γαλλικής ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, S. Lebovici και R. Diatkine Επίσης προσκλήθηκαν και παρουσίασαν εργασίες τους για πρώτη φορά στην Ελλάδα επιστήμονες όπως οι M. Mahler, A. Solnit, M.Friend, E. Buxbaum, W. Niederland κ.ά.
• Η ίδρυση και συγκρότηση του Κ.Ψ.Υ. σε Παραρτήματα (με πανελλαδική εμβέλεια) με ενοποίηση της λειτουργίας των επιμέρους Υπηρεσιών τους. Παρ/τα Θεσσαλονίκης, Αιγάλεω, Ηρακλείου Κρήτης, Πάτρας, ΙΥΑ Ζακύνθου, ΙΥΑ Βόλου (1983).
• Η ίδρυση και λειτουργία Υπηρεσιών Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης (1983) στο πλαίσιο του Kανονισμού 815/84 της ΕΟΚ, στα Παρ/ματα Αθηνών, Αιγάλεω, Πειραιά, Πάτρας, Θεσαλονίκης, Κρήτης, στην Υπηρεσία Ειδικής Παιδαγωγικής «Το Στουπάθειο» και στην «Θεραπευτική Μονάδα» Αγίας Παρασκευής. Οι ανωτέρω υπηρεσίες χρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο επί 17 χρόνια.
• Η δημιουργία Υπηρεσίας Μελετών και Ερευνών (1984-1989).
• Η ίδρυση και λειτουργία της Τηλεφωνικής Υπηρεσίας για Ξενόγλωσσους (1984-1994) με σκοπό την παροχής τηλεφωνικής υποστήριξης σε αλλοδαπούς.
• Η ίδρυση και λειτουργία στο πλαίσιο του Kανονισμού 815/84 της ΕΟΚ, της τηλεφωνικής "Γραμμής Ζωής – SOS" (1985-1989) με σκοπό την παροχή άμεσης τηλεφωνικής υποστήριξης σε άτομα με ψυχικές διαταραχές σε 24ωρη βάση.
• Η αποφασιστική συμβολή του ΚΨΥ στον αποϊδρυματισμό και την αποκατάσταση των ασθενών του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου της Λέρου. Οργανώθηκαν για τον σκοπό αυτό τρία Οικοτροφεία (Αθήνα, Αιγάλεω, Λιβαδειά) και μια υπηρεσία αναδόχων οικογενειών που λειτούργησαν με υποδειγματικό τρόπο , αφού προηγουμένως προετοιμάστηκαν οι ασθενείς από ομάδες στελεχών του Κ.Ψ.Υ που εργάστηκαν για σημαντικό χρονικό διάστημα στη Λέρο. Το 2006 το Κ.Ψ.Υ. ανέλαβε την δημιουργία δυο ακόμη Ξενώνων (ΑΙΑΣ και ΔΙΑΣ) για τον αποϊδρυματισμό των ασθενών του Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου Νταού Πεντέλης. Σημειώνεται ότι το ΕΚΕΨΥΕ είναι ο πρώτος φορέας σε πανελλαδικό επίπεδο που ίδρυσε και λειτουργεί Υπηρεσία Αναδόχων Οικογενειών όχι μόνο για τους ασθενείς του ψυχιατρικού νοσοκομείου της Λέρου αλλά και για ασθενείς άλλων περιοχών.
• Η ίδρυση και λειτουργία Μονάδας Εφήβων (1997) σε συνεργασία με το Τμήμα Ψυχολογίας του Παν/μιου Αθηνών και το Εθνικό Ινστιτούτο Νεότητας στο πλαίσιο υλοποίησης πιλοτικού προγράμματος αγωγής ψυχικής υγείας σε συγκεκριμένα σχολεία.
• Η ίδρυση και λειτουργία Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) καθώς και Εξειδικευμένου Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΕΚΕΚ), μέσω του οποίου το Ε.ΚΕ.Ψ.Υ.Ε ανέλαβε και διεκπεραίωσε με επιτυχία μεγάλο αριθμό εκπαιδευτικών και επαγγελματικών προγραμμάτων.
• Το Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών είναι μέλος (Voting Member) της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψυχικής Υγείας WFMH (World Federation for Mental Health) εκπροσωπώντας τη χώρα μας σε διεθνές επίπεδο.